door Eltjo Wubbena
Een bekende Oosterhouter vroeg me onlangs, kun jij niet eens een verhaaltje schrijven over je hobby, want ik denk dat omdat er veel minder gevlogen wordt de helderheid van de lucht een stuk beter zal zijn.
En inderdaad sinds de sub-totale lockdown is er veel minder verkeer, minder stof in de atmosfeer, minder lichtvervuiling, overdag is de lucht ook diepblauw en de schaduwen veel harder. Grotendeels komt dat door de luchtcirculatie op grote hoogte en de ligging van de hogedrukgebieden, maar de veel mindere luchtvervuiling speelt denk ik ook een flinke rol.
Sterrenkunde als hobby was dan ook de afgelopen 5 weken een stuk interessanter, allerlei objecten werden bij waarneming in de stad ineens goed zichtbaar, waar dat voorheen moeizaam was. Of anders gezegd, het leek ineens of je een instrument had, wat tweemaal groter was.
In de stad kun je zon, maan en planeten altijd wel goed waarnemen, maar voor lichtzwakke objecten zoals gasnevels, kometen, bolvormige sterrenhopen en extra-galactische nevels (melkwegstelsels) is dat heel anders. Daarvoor moet je normaal gesproken je verplaatsen ver buiten de stedelijke omgeving, echte donkere plekken zijn er nog maar een paar in Nederland, een deel van Zeeland, de Achterhoek, Noord Drenthe, en de Waddeneilanden.
En nu ineens als bij toeval was dit afgelopen weken allemaal makkelijk te zien, gewoon vanuit een sterrenwacht in Oosterhout. Normaal gesproken doe ik systematisch waarnemingen aan sterren die van helderheid veranderen, maar nu heb ik me toch maar weer eens laten verleiden om “recreatief” te kijken naar bijvoorbeeld melkwegstelsels op afstanden tot wel 130 miljoen lichtjaar, lijkt heel ver, maar is maar 1% van het nu bekende heelal. Dit alles met beide benen op de grond, en gewoon met je eigen ogen. Daar gaat een enorme rust vanuit, maakt dat je goed kunt nadenken en relativeren over wat er hier op dit kleine bolletje wat Aarde heet allemaal gebeurd.
Voor veel (stads) mensen bestaat de idee dat er aan die sterrenhemel niet veel te beleven is, maar als je ook maar iets beter kijkt blijkt het tegendeel waar te zijn. Alles is in beroering, draait om elkaar heen, sterren ontstaan, worden “geboren” maar sterven uiteindelijk ook weer, en vormen de meest wonderlijke nevels, of exploderen als super nova en worden in 5 dagen 100.000 keer helderder en zijn dan op enorme afstanden toch zichtbaar in een ander melkwegstelsel. En als mij gevraagd werd, kun jij je nog een beetje vermaken in deze vreemde periode, kon ik aangeven, dat dat met wat onderhoud aan huis en tuin en de belevingen in die sterrenwacht prima ging.
Hoewel ik natuurlijk ook graag zie dat deze Corona periode zo snel mogelijk normaliseert, je wilt elkaar toch weer gewoon kunnen ontmoeten, kunnen sporten, mensen moeten hun werk en bedrijf weer kunnen opstarten, heb ik met eigen ogen kunnen zien, dat we met al onze bezigheden wel zeker onze atmosfeer bevuilen, maar voor deze hobby is (was) het nu wel even een heel leuke periode.
Zoals met alles, pas als je erin verdiept, gaan dingen voor je leven. Zo ook met Weer en Sterrenkunde en gelukkig is er een landelijke vereniging die je daar mee kan helpen. En juist nu in deze Corona tijd heeft deze KNVWS een site en een app ontwikkeld waar heel gemakkelijk en in begrijpelijke taal info wordt gegeven over dit alles. Wat er aan de hemel te zien is, maar ook organisaties, publiekssterrenwachten in de omgeving, advisering over de eventuele aanschaf van een instrument , etc.
KNVWS.nl
Amateursterrenkunde, boeiend, en je kijkt echt verder dan je neus lang is……